Vrijdag 23 december 2005

Gisteren was het weer tijd voor de vierwekelijkse plasmafarese. Wat? Ja, plasmafarese... Je kunt bij een bloedbank 'gewoon' bloed geven, volbloed zoals ze dat noemen, maar ook een gedeelte ervan. Dan wordt het plasma door middel van een soort centrifuge gescheiden van de bloedcellen. Het plasma gaat in een zak en de bloedcellen gaan weer terug in het lichaam.
Het voordeel van deze werkwijze is dat er een grotere hoeveelheid plasma in een keer kan worden afgenomen. Bij een volbloedafname van 500 ml geef je ongeveer 250 ml plasma terwijl alleen plasma afnemen 650 ml oplevert. Omdat het lichaam veel sneller plasma-eiwitten aanmaakt dan rode bloedcellen is dit minder belastend voor je gezondheid.

Ik kom al zo'n jaar of elf bij de Sanquin bloedbank in Gouda. Eerst als volbloedgever, sinds drie jaar als plasmadonor. Het spreekwoord 'gezelligheid kent geen tijd' hadden ze daar kunnen uitvinden. Echt top zoals de zusters daar de boel vermaken! En de verzorging is ook nog goed. Of het nu gaat om thee of koffie, een chocoprince of een roze koek, het maakt niet uit. Noem het en je krijgt het. Tot aan de (vier uur) tomatensoep met bijbehorende cracker toe!
Over de werkwijze van de plasmafarese staat het volgende te lezen op de site van Sanquin bloedbank:

De plasmaferese verloopt in vier stappen. Nadat de ader is aangeprikt, gaat het bloed via een slangetje naar de aferesemachine. Deze scheidt het bloed in cellen en plasma.
Het plasma wordt vervolgens opgevangen in een plastic afnamezak, terwijl de bloedcellen, via hetzelfde slangetje, weer worden teruggegeven aan de donor.

Plasmaferese is bijzonder geschikt voor het verkrijgen van hyperimmuun plasma. Dat is plasma dat een grote hoeveelheid antistoffen bevat gericht tegen één bepaalde ziekteverwekker. Deze donors hebben deze antistoffen omdat zij in het verleden door de desbetreffende ziekteverwekker zijn geïnfecteerd of doordat zij hiertegen werden gevaccineerd. Dit hyperimmuun plasma is derhalve een goede bron van waaruit we de specifieke immunoglobulinen kunnen bereiden waarmee preventief aandoeningen kunnen worden voorkomen.

Op het moment dat ik aan de machine lag was het vrij rustig, zoals ook wel op de foto is te zien. Dat kan trouwens in een paar minuten tijd veranderen. Dan lopen er een aantal mensen tegelijk de zaal binnen en dan wordt het sein 'alle hens aan dek' weer gegeven.
Ik las net op de site van Sanquin dat er op dit moment niet echt een tekort is aan donors. Wel willen ze graag donors met de bloedgroep O-negatief. Als ik het goed heb dan kan dit bloed bij alle mensen worden ingezet. Wel is er sprake van een vrij groot verloop in het donorbestand, dus werving van nieuwe donors is een belangrijk item.
Als u denkt 'misschien is dit wel iets voor mij', bedenk dan wel dat u, als u na 1 januari 1980 zelf gebruik hebt gemaakt van een bloedtransfusie, geen bloed kunt geven. Dit is om ervoor te zorgen dat er geen infecties kunnen worden doorgegeven via besmet bloed.

En ja, ook hier hoort een limerick bij. Het bloed kruipt immers waar het niet gaan kan:

Bloedbank

Niet erg, als je even moet slikken.
Je mag van zo'n naald ook best schrikken.
Je houd je wél groot?
Ach kom toch, malloot.
Bij zusters die daar doorheen prikken...