Als het kwaad goede mensen treft. Het is de titel van een boek uit 1984 van de joodse schrijver Harold Kushner. Veroorzaakte heel wat ophef als ik me goed herinner. Zeker in de gereformeerd vrijgemaakte kringen waar ik in verkeer. Hij kwam er namelijk op uit dat God geen almachtig God is maar een meelijdend god. En dat staat haaks op de gereformeerde belijdenis van zondag 10 uit de Catechismus. Daar staat dat we niet worden geregeerd door stom toeval maar dat wat ons toevalt komt uit Zijn Vaderhand.

Ik geloof dat laatste ook van harte. Maar dat gaat me niet gemakkelijk af. Want als verdriet, ziekte of dood in je leven komen zijn er geen gemakkelijke antwoorden. De waaromvraag is dan levensecht. Als het bij een ander gebeurt is het misschien anders. Dan snijdt het niet in je eigen vlees. Kun je nog wat afstand nemen. Maar hoe dichter bij, hoe rauwer de pijn.

Voor een buitenstaander is de waaromvraag ook sneller te beantwoorden. In algemene termen natuurlijk, want het precieze waarom is alleen God bekend. En daarom zoeken we ons heil tot de metafoor van de gesnoeide struik. De Landman snoeit zodat er in het komende jaar meer vruchten groeien. En zo troosten we. Denken we.

Ik heb in de loop der tijd ontdekt dat de vraag naar de zin van het lijden een hachelijke is. Je doet mensen er eerder pijn mee dan dat je ze helpt. En hoe mooi de snoei-groei-bloei-metafoor ook is, de pijn neem je er echt niet mee weg bij iemand die zojuist een paar takken is kwijtgeraakt. Dus huil maar liever mee. Houd in ieder geval je mond.

Als het kwaad opnieuw goede mensen treft. Nog meer vragen. Heb je kort geleden groot verdriet meegemaakt, ben je stilgezet en heb je leren zien dat je echt afhankelijk bent van God, krijg je de volgende klap te verwerken. Ook dat gebeurt. Alsof je nog niet voldoende doordrongen was van het feit dat je alles van God hebt te verwachten.

Niet gek als je dan boos wordt. Als je je vragen weleens rechtstreeks zou willen stellen. En dan graag een bevredigend antwoord! Maar helaas. Het blijft stil. God vraagt om geduld. En dat is onzettend moeilijk.

Ik ga geen troostvol einde breien aan dit mannetje. Ik ben er niet voor in de stemming. Maar ik weet het ook niet te bedenken. Slechte tijden zijn gewoon slechte tijden. Daar kun je niets goeds van maken. Alleen maar bidden dat God zijn belofte niet vergeet en kracht blijft geven. En dat je het ervaart. Amen.