Zaterdag 28 november 2009

Is het toeval? Geen idee. Maar wel apart. Eerst een begrafenis afgelopen week waarin van de overledene werd gezegd dat hij stil was, maar áls hij z'n mond open deed dan waren het de wijze woorden waarmee menige discussie werd besloten. Daarna iemand die zich afvroeg hoe mensen die hun vingers blauw tikken op e-mails en weblogs zullen worden herinnerd door de achterblijvers. Ze had daarbij trouwens ook zichzelf voor ogen.  En vandaag in het ND een commentaar waarin de Spreukendichter wordt aangehaald. Een verstandig mens is karig met zijn woorden. Slik.

Zou het echt zo zijn? Dat iemand die wijs is ook stil is? En is dat dan stil in die zin dat er maar moeilijk een gesprek mee gaande is te houden? Dat pleit voor veel mannen in hedendaagse huwelijken! Dan is het wellicht heel terecht dat ze verstoord opkijken onder Studio Sport als hun vrouw ergens mee komt. Dan kun je haar voorhouden 'ook een verstandige vrouw is karig met haar woorden!' Prachtige oplossing...

Ik denk dat onze kinderen er ook wel blij mee zullen zijn. Die zitten morgen met een spandoek in de kerk waarop achtstoelenbreed staat te lezen: Beste dominee, een verstandige predikant is karig met zijn woorden! En dat dit tevens consequenties heeft voor de preken die hun ouders plachten af te steken lijkt me voor de hand liggend.

En zou je het ook kunnen omdraaien? Dat iemand die stil is vanzelfsprekend ook als wijs kan worden gezien? Dat geeft dan wel te denken voor de gemiddelde mannen- en vrouwenvereniging waar aan bijbelstudie wordt gedaan. Dan moet je toch tegen heel andere mensen gaan opzien dan tot op heden gebruikelijk was.

Eerlijk gezegd denk ik dat het iets anders ligt. Iemand die gemakkelijk is in de omgang, sociaal vaardig zeg maar, zal meer woorden in de mond nemen dan een binnenvetter die daar moeite mee heeft. En het lijkt me daarom ook helder dat de eerste niet steeds wijze woorden zal spreken. Praatjes pot kunnen zeer onderhoudend maar tegelijk ook heel nietszeggend zijn. Heb je een verliefd stelletje weleens zinnige taal horen gebruiken? Toch voeden ze er hun gevoelens voor elkaar mee.

Een stiller mens zal waarschijnlijk wel meer wikken en wegen voordat hij iets zegt. Maar wordt het daarmee ook altijd wijzer? En houden hun gesprekspartners daar per definitie betere herinneringen aan over? Ik ben bang dat dit niet zo zal zijn. Of probeer ik nu misschien mezelf gerust te stellen?

Nee, die wijsheid van verstandige mensen in combinatie met karige woorden ligt volgens mij meer in het niet te snel klaarstaan met je oordeel. Reageer niet voordat je weet hoe de vork in de steel zit bijvoorbeeld. Je slaat zomaar de plank mis. Wie antwoordt zonder eerst te luisteren, handelt dwaas en maakt zichzelf belachelijk. Wees ook voorzichtig met het hebben van een uitgesproken mening over iets. Daarmee stoot je anderen eerder af dan dat je ze het gevoel geeft dat hun mening er toe doet.

Maar toch een goede les. Want spreken is zilver maar zwijgen goud zegt ons spreekwoord. En wat te denken van het gegeven dat een mens slechts één mond heeft tegen twee oren? De volgende spreuk wil ik er daarom zeker inknopen: Een zwijgende dwaas wordt beschouwd als verstandig, men denkt dat hij wijs is als hij zijn mond houdt.

Van mij hoort u voorlopig niks meer...