Woensdag 3 maart 2010

Vooral Sam is er een meester in. Ik kan wel zeggen een grootmeester. Hij zou het uitgevonden kunnen hebben. En het is aanstekelijk, want ik betrap mezelf er ook regelmatig op. En laat ik nu gisteren van een gerespecteerd leraar op een scholengemeenschap precies hetzelfde hebben gezien in een e-mail! Ik noem het 'de nieuwe duidelijkheid'. Dat ene woordje. Met daarachter dat allesomvattende vraagteken. 'Dus?'

Volgens mij kunnen journalisten hier munt uit slaan. En politici in raden en staten ook. Je opponent is Balkenendeiaans bezig. De woorden rijgen zich tot zinnen, de zinnen nemen een preekachtige omvang aan en aan het eind is het begin niet meer terug te vertellen. Niet-begrijpend kijk je de ander aan en je zegt: 'Dus?'

Het is natuurlijk vooral de intonatie die het hem doet. Van laag naar hoog. Met die onuitgesproken boodschap: je hebt nu wel een heel verhaal staan vertellen maar wat wil je er nu eigenlijk mee? Zeg nu eens gewoon duidelijk wat je bedoelt!

Bij Sam werkt het zo. Hij is gewend om van alles achter z'n kont te laten slingeren. In een vorig leven heeft hij klaarblijkelijk een slaafje gehad die steeds z'n jas voor hem ophing, z'n schoenen in de kast zette, spelletjes voor hem opruimde en z'n schooltas uitpakte. Omdat wij de slavernij hebben afgeschaft moest hij die dingen zelf gaan doen. En dat valt om de drommel niet mee.

Vandaar dat het regelmatig voorkomt dat een van ons loopt te foeteren 'nu ligt hier weer een jas, daar staan je schoenen en je schooltas ligt ook nog op de mat!' Deze halve boodschap is voor een goed verstaander meer dan genoeg maar Sam wenst duidelijkheid. Brutaal klinkt het dan: 'Dus?'

Of hij moet naar bed toe om half negen maar de zin ontbreekt. De hele riedel komt voorbij: Morgen is het weer vroeg dag, gisteren was het ook al laat. En last but no least houdt Job hem voor dat hij als achtjarige al om zeven uur naar bed moest. Boos en verontwaardigd roept Sam dan uit: 'Dus?'

En zo slaan we elkaar in huis nu met de 'dussen' om de oren. Weg met die wollige taal! Zeg gewoon wat je bedoelt! En dat doen we dan ook: 'Sam, hang je jas aan de kapstok, zet je schoenen in de kast en maak je schooltas leeg!' Weg met de verborgen boodschappen. Helderheid en duidelijkheid. Geen misverstand over mogelijk.

Zo, het is kwart voor acht 's avonds. Matthijs van Nieuwkerk geeft het woord aan de Jakhalzen en over een kwartiertje begint het Journaal. 'Hèhè', verzucht ik terwijl ik mijn benen op tafel leg, 'Ik heb wel trek in een bakkie koffie.' 'Dus?' klinkt het van vier kanten...