Donderdag 9 december 2010

Ik viel er middenin. En het bleek ook nog eens de laatste aflevering te zijn. Het NTR programma Kijken in de ziel. Interviewer Coen Verbraak in gesprek met verschillende advocaten. Bram Moskowicz, Gerard Spong, Wim Anker, Theo Hiddema en nog wat collega's. Bijna aan het einde van het programma stelde Verbraak die intrigerende vraag: Is de mens van nature goed of geneigd tot het kwade? Tja, wie kan zo'n vraag beter beantwoorden dan een strafpleiter?

Moskowicz gelooft niet dat de mens van nature slecht is. Dat hij goed is vindt hij teveel gezegd, maar slecht, nee. Spong denkt er anders over. Van babietjes wil hij (op enkele monsterlijke schepseltjes na) nog niet zeggen dat ze van nature slecht zijn maar er hoeft maar wát te gebeuren of een mens gaat de verkeerde kant op. Je hoeft er de krant maar voor open te slaan en je weet genoeg. Nee, het goede wezen 'de mens', daar gelooft hij niet meer in. Theo Hiddema moet er ook niet zoveel van hebben. Als het rendeert om oneerlijk te zijn, probeer dan je geweten maar eens niet te vergeten. Dan komt het beest in de mens naar boven.

Viel me niet eens tegen moet ik zeggen. In de volksmond worden topadvocaten vaak afgeschilderd als net zulke grote boeven als de criminelen die ze verdedigen. Dat blijkt ook wel uit een limerick van een mij bekende versjesknutselaar :

Een strafadvocate uit Buren
schreef onderaan al haar facturen:
‘Wordt u graag snel rijk?
Bedenk dan gelijk
dat eerlijk het langst zal gaan duren.’

Mij klinkt zo'n vraag naar de goed- of slechtheid van de mens niet vreemd in de oren. Opgegroeid als ik ben met de Heidelbergse Catechismus moet ik dan direct denken aan Zondag 2. Daar gaat het om de vraag wat God van ons eist in zijn wet. Hem liefhebben en onze naaste als onszelf, is het antwoord. En dan volgt meteen de vraag of wij dat kunnen. Nee, klinkt het, want naar mijn aard ben ik erop uit om God en mijn naaste te haten. En dan blijkt nu dus dat mensen van de praktijk als Spong en Hiddema dit beamen. Zij zien dagelijks gebeuren wat de opstellers van de catechismus ruim vier eeuwen geleden al opschreven. Toch wel frappant.

Ga nu niet meteen in zak en as zitten (zijn wij echt zo slecht?): Er is een uitweg. Dat het je aard is wil niet zeggen dat daar niets aan te doen is. Kijken in de ziel besteedde daar jammer genoeg geen aandacht meer aan. Dat is dan toch weer het voordeel van deze website . Want geloven in Jezus Christus als de Verlosser van je zonden brengt met zich mee dat God zelf door zijn Geest met je aan het werk gaat. Lees maar na in Galaten 5 : 13 - 26. En dan blijkt je van nature zo slechte aard toch te kunnen veranderen. De reclassering zou er jaloers op worden.