Woensdag 14 december 2011

Even ging er toch een schok door me heen, gisteravond. Emeritus hoogleraar J. Kamphuis overleden, las ik op Twitter. Op 89-jarige leeftijd. Professor Jaap Kamphuis, een begrip in vrijgemaakt Nederland en incidenteel ook wel daarbuiten. Incidenteel waren ook mijn ontmoetingen met hem. De eerste in 1984.

Het was op een herdenking van de Vrijmaking in Bergschenhoek. Prof. Kamphuis kwam daar spreken. Ik vond het heel bijzonder. Hoe vaak gebeurde het dat je een echte professor hoorde? Veel herinner ik me er verder niet van. Wel van de keer dat hij voorging in een kerkdienst, drie jaar later. De bevestiging van ds. Hans van Benthem. Het was zo rond zijn emeritering. Ik vond het een belevenis.

In ons gezin werd hij op handen gedragen. Als redacteur van het blad De Reformatie kruiste hij regelmatig de degens met zijn collega prof. J. Douma. Onder andere over kerk en politiek. En waar de laatste fout was, was Kamphuis goed. In zulke bewoordingen ging het. In het huis van mijn opa konden de ramen er bol van staan. Leek het wel oorlog.

Ik herinner me ook een vergadering in Zwolle. Ik ging er naar toe met m'n vader en een drietal broers. Over politieke samenwerking van het GPV met de RPF. Hij was tegen. Wij ook. En dat schiep een band, hoe jong ik ook was. Ik bewonderde hem. De bedachtzame, aarzelende manier waarop hij z'n woorden koos. Maar elk woord was raak. Ik kon ervan genieten. Net als van het boek Met open vizier, waarin hij werd geïnterviewd door Peter Bergwerff en Tjerk de Vries.

Hilarisch de passage in dat boek over zijn bezoek aan een hervormde collega die van hem eerst wilde weten of hij diens kerk als 'vals' betitelde. Of de tederheid waarmee hij de Spakenburgse vissers noemde. Dat ze op hun vissersboten Bavincks Gereformeerde Dogmatiek meenamen om te lezen. Of het moment waarop hij tot hoogleraar werd benoemd. Zijn sigaret toen. 'Mijn laatste handeling in vrijheid...' Ik citeer uit m'n hoofd hoor...

In 2003 sprak ik hem aan de telefoon in verband met de uittocht uit onze kerkelijke gemeente Bergschenhoek van een grote groep leden. Hij klonk verdrietig. Had er aan de ene kant begrip voor, aan de andere kant deed het hem veel pijn. Zelf was hij heel kritisch geweest op bepaalde ontwikkelingen in de kerk maar hij vond dat de keuze om er zelf uit te stappen veel te ver ging. 'In 1944 werd K. Schilder eruit gezet! Dat is nu niet aan de orde!'

Twee jaar geleden zag ik nog een dvd-opname van De Luisterpost met een lezing van hem uit 2001 over de winst van het sterven. Een grijze man achter een microfoon. 'Je mag niet fantaseren over het sterven, je mag er wel nieuwsgierig naar zijn.' Prachtig.

Professor Jacob Kamphuis. 'Uitzien naar' is voor hem aanschouwen geworden.