'Maar dat is toch hartstikke zwaar werk?' Het is zondagmorgen na kerktijd. Op de koffie bij m'n schoonouders. Ik heb net verteld dat het weer begonnen is. Het stomen van de kasgrond. Elk jaar ontsmetten we de grond zodat onkruiden en schadelijke beestjes en schimmels weer even een halt wordt toegeroepen. 'Valt wel mee hoor...' doe ik luchtig.

Dat is de halve waarheid. Stomen op zich is geen kwaad werk. Natuurlijk, je sjouwt met zware kettingen. En inderdaad, stoom is heet. En als het buiten warm is, is het in de kas nóg warmer. Als je aan het stomen bent helemaal. De grond wordt tegen de 100 graden, dus blijf er niet te lang op staan. Maar het hangt er maar net vanaf hoe intensief je aan het stomen bent.

Toen we in 1999 een kas aankochten en vanaf week 7 wilden beginnen met Matricaria planten moest de kas ook gestoomd worden. We huurden een ketel, zeilen en kettingen en maakten een plan. Vier dagen dag en nacht stomen en de helft van de kas zou klaar zijn. Kijk, dan moet je dus buffelen. Urenlang in touw met zeilen trekken, vastleggen met kettingen en zorgen dat elk vak netjes vijf uur ontsmet wordt. Een paar uurtjes slapen en dan weer aan de gang. Geloof me, geen pretje. De kilo's vlogen eraf. De tweede helft van de kas lieten we 's nachts over aan twee ZZP-ers...

Nu is het anders. In elf weken stomen we de hele kas. Elke dag een vak. 's Morgens beginnen met een half uurtje ochtendgymnastiek. Zeil uittrekken, kettingen op de buitenkanten leggen en een rij in het midden. Daarna de ketel op stoom brengen, de kraan open en blazen maar. Na anderhalf uur staat het zeil bol. Even de kettingen aantrappen zodat alles netjes blijft liggen. Vijf uur later de ketel weer uit. Kettingen er weer af en het zeil opentrekken. En tussendoor kan er gewoon gewerkt worden. Een kind kan de was doen.

Dus zwaar? Ja, op sommige momenten. Kilo's kwijtraken? Ach, een beetje vocht door zweten als het warm is. Maar dat drink je er wel weer aan. Geloof me, tuinders hebben het niet zo zwaar meer als vroeger. Zelfs niet als ze aan het stomen zijn. Ook zij moeten gewoon opletten dat ze niet teveel eten.