Woensdag 20 september 2006

Weleens een grap bedacht? Of denkt u weleens bij uzelf 'hoe verzinnen ze het'? Dat ken ik. Tot een jaar of elf geleden. Toen begon het KRO-radioprogramma Tijd voor Twee. In dit programma, dagelijks van twaalf tot twee op Radio 2, wordt ruim baan geboden aan de humoristische kijk van luisteraars op de actualiteit. Dit gebeurt vaak aan de hand van een ongedachte invalshoek die wordt verwerkt in een tweespraak.

Zoals op 13 september j.l. In het nieuws was een actie van de stichting Wakker Dier om een boer te verbieden zijn drie dromedarissen te gaan melken als ze hun dracht hadden volbracht. Dromedarismelk schijnt namelijk goed te zijn voor mensen met allerlei allergieën. De tweespraak luidde die dag: Twee dromedarissen mogen hun melk niet verkopen, zegt de één tegen de ander... Aan de luisteraars om hier een afmaker voor te verzinnen. Eén van de inzenders bedacht 'zegt de een tegen de ander: 't Is niet alleen de melk die geschift is.'

In die elf jaar ben ik een van de vaste inzenders geworden. Elke werkdag leef ik toe naar het moment dat de voorzet voor de tweespraak wordt gepubliceerd op de Tijd voor Twee-site of, even na twaalven, door presentator Frits Spits wordt voorgelezen. En vanaf dat moment gaan de hersens kraken. Welke dieren, dingen, mensen enz. worden er nu weer opgevoerd? Zijn er spreuken of gezegden op van toepassing? Kunnen er woorden worden verdraaid? Via de mail/fax/telefoon/sms kunnen de afmakers worden ingestuurd en zo'n vijf- of zesmaal wordt er een inzender in de uitzending aan het woord gelaten, die na een kort gesprekje met Frits zijn vondst ten gehore mag brengen. En aan het eind van het programma, net voor de reclame van twee uur, worden de vijf besten (het zogenoemde Eindklassement) voorgedragen. De winnaar mag een bordje in ontvangst nemen waarop zijn/haar tweespraak is vereeuwigd.
De winnaar is overigens van oudsher niet de nummer één, maar degen die tweede is geworden. Het programma heet immers Tijd voor Twee...

Sinds een half jaar kent de KRO ook het gebruik van diverse fora (of forums) op internet. Ook voor Tijd voor Twee is er zo'n interactieve site, Trefpunt genaamd, in het leven geroepen. De harde kern van Tweesprakers is daar regelmatig op te vinden om de vondsten van die dag door anderen te laten beoordelen en om ander nieuws van humoristische kanttekeningen te voorzien. Het zal niet verbazen dat er tevens een afdeling limericks in het leven is geroepen. Ook de frustraties over het niet in de uitzending of eindklassement komen van een schitterende tweespraak kunnen hier worden gespuid. Wat zíjn we allemaal toch hongerig naar waardering .

Terug naar de tweespraak. In de loop der jaren is er heel wat vermakelijks langs gekomen. In het geheugen gegrift staat een tweespraak die gewijd werd aan de vliegangst van Dennis Bergkamp, kort na een door Oranje verloren wedstrijd tegen Turkije. Clarence Seedorf wilde in de laatste minuut persé zelf een toegekende strafschop gaan nemen en miste jammerlijk. De tweespraak luidde: Twee voetballers horen dat Bergkamp last heeft van vliegangst, zegt de een tegen de ander: Hij hoorde Seedorf tegen de piloot zeggen 'laat mij maar'...
In januari van dit jaar: Twee vakantiegangers bladeren door de reisgids voor Irak. Zegt de een tegen de ander: Je moet wel altijd iets meenemen met een heel hoge beschermingsfactor.
In juli met die extreme warmte en droogte, ook voor de landbouw: Twee aardappels hebben dorst. Zegt de één tegen de ander: Ik verheug me nu al op een flinke schep jus.

Tenslotte, in de loop der jaren ga je de vaste inzenders eruit pikken. Rick Collignon uit Schiedam, Ray van Zuijlen uit Terheiden, Frank Engels uit Vlissingen, Joost Smit uit Hoofddorp, Wim Peters uit Blerick (nu Venlo), Karin van der Beek uit Den Haag, enz. Allemaal Tweespraakkampioenen, zoals Frits Spits ze graag mag aanduiden. Mensen met gevoel voor taal en een flinke dosis humor. Neem een Rick Collignon, die over de eerder genoemde dromedarissen het volgende gedicht schreef, dat ook nog door Frits werd voorgelezen in de uitzending:

Drie drachtige dromedarissen barstensvol melk,
hadden al een emmer klaar staan, één voor elk.
In dit koele landje warm aanbevolen,
met veel heilzaams erin verscholen.

Maar een Wakker Dier trok aan de bel.
Ja, dromen over darissen mag wel.
Echter melk verkopen kan niet hier,
dus noemt men het nu maar ara bier.

Geweldig toch?