Maandag 15 januari 2007

Melancholie ja. Volgens de interneteditie van Van Dale te vertalen met 'zwaarmoedigheid, droefgeestigheid en weemoed'. Voor mij komt het laatste synoniem het dichtst in de buurt bij het gevoel dat het woord melancholie bij mij oproept. Weemoedig denk je terug aan gebeurtenissen uit je jeugd. Was je nog maar zo onbezorgd als toen.
Weemoedig word ik als ik terug denk aan zondagavonden die al dominoënd of Riskend werden doorgebracht. Of wat dacht je van de tenorstem van Teun Schenk die samen met het Urker visserskoor Crescendo 'Roept het uit in blij-de gal-men' ten gehore bracht... Ik heb een aantal jaren geleden een cd gekocht voor nog geen tientje waar dit lied zowaar op staat. Om koude rillingen van te krijgen!

Laat ik nu in de oudejaarspreek gehoord hebben dat zulke sentimentele gedachten helemaal niet christelijk zijn. Zeker niet als je daar in gaat zwelgen. Nee, christelijke nuchterheid moet een weg zoeken om blij te zijn met wat goed was, nederig over wat niet goed was, en geduldig met wat moeilijk was. Nu moet ik er eerlijk bij zeggen dat er niets mis was met die preek. Want stel je toch voor dat je maar in je herinneringen blijft rondhangen en daardoor de neiging gaat vertonen om alles van vroeger beter te vinden dan het heden. Dat zou natuurlijk niet gezond zijn. Maar die nuchtere gedachte neemt niet weg dat ik het heerlijk kan vinden om even te zwelgen in zo'n gemoedstoestand.

Radioprogramma's worden er groot mee. Neem het Theater van het Sentiment. Elke maandag- tot en met donderdagavond wordt de luisteraar mee teruggenomen naar een jaar in de geschiedenis. Oude tijden herleven. Op tv idem dito. Andere tijden, Het gevoel van, Memories, het zijn programma's die je het verleden opnieuw laten beleven. Een deel van de mensheid zal het worst zijn, het deel waar ik toe behoor kan zich erin verliezen.

Toen ik nog maar een puber van zestien jaar oud was kende ik dat gevoel al. Samen met broer Bert op woensdagavond in de auto op weg naar de Grashoekhal in Noordwijk voor een zaalvoetbalwedstrijd. In de cassetterecorder een bandje van de Moody Blues. Met voor mij als topnummer Melancholy man. Zit het in me of niet... Het is nog steeds een liedje dat mijn hart beroert, al is er op de tekst best het een en ander aan te merken. Maar het gaat om de sfeer van het lied.

Terwijl ik dit schrijf bedenk ik me dat die melancholieke inslag vooral door muziek tot leven wordt gewekt. Ook een psalm kan dit veroorzaken. Psalm 43. Dan ga ik op tot Gods altaren. De melodie van psalm 79 of 85. Vooral door lp's die wij thuis hadden van Kamper Schooldagen, opgenomen in de Bovenkerk met Willem Hendrik Zwart op het prachtige Hinszorgel. Laat me vijf verschillende opnames horen van deze psalmen en ik haal de Schooldagopnamen eruit!

Maar het sterkst wordt dit gevoel veroorzaakt door één bepaald liedje. Geen psalm. Geen orgel. Geen Moody Blues. Zelfs niet door Chris de Burgh. Nee, het wordt gezongen door twee straatmuzikanten. Ze luisteren naar de naam 'De Amazing Stroopwafels'. Ze hebben gezongen over een rit naar Frankrijk via Utrecht Atrecht Kamerijk en Grevelingen. Ze hebben ook eens de door een haai afgebeten linkerbeen van ome Kobus bezongen. Maar het allermooist is hun lied Oude Maasweg. Als je erop klikt dan krijg je het te horen. Bedenk je dat je daar loopt. In de regen.

Ik zit hier op de snelweg met een lege tank
Regen klettert op het dak
Ik zal nu wel naar huis toe moeten liften
Ik denk aan jou bij elke stap
In de verte blijft de Transit staan
Ik kom nooit meer van je los
Ik zie de Caltex in de nevel
Olievlekken op de Maas
Ik loop wel door maar ik kan nergens heen
't Regent nog steeds en ik voel me zo alleen
Nu 'k je nooit meer zie
Oude Maasweg kwart voor drie

Heerlijk toch?