‘En hoe gaat het op de nieuwe tuin?’ Hoe vaak hij die vraag al gekregen heeft het afgelopen jaar. Alsof iedereen op de hoogte was. Hij wordt er soms verlegen van. ‘Ja, best wel goed eigenlijk,’ zegt hij dan. ‘Je maakt plannen en als die ook nog een beetje uitkomen, dan is dat toch mooi. Reden genoeg voor dankbaarheid.’

Want spannend was het natuurlijk wel, dat geeft hij eerlijk toe. Je kan van tevoren nog zulke mooie rekensommetjes maken, achteraf blijkt of ze kloppen. En dan heb je het alleen nog maar over cijfers. Het begint immers bij de groei van de plantjes. Grond, wortels, licht, klimaat, plagen, noem maar op. Zoveel factoren die van invloed zijn op de kwaliteit van je product. En daarna komt de prijsvorming nog eens aan de orde. Bloemen kweken is een les in afhankelijkheid. Dat heeft hij wel geleerd.

Over afhankelijkheid gesproken: Wat is er veel veranderd in de jaren die achter hem liggen. Hoe lang is het nu geleden dat kunstmest werd gezien als de redding voor de mensheid? Zonder kunstmest was er lang niet zo’n goede voedselvoorziening geweest. Het zorgde voor overvloed. En ook de sierteelt plukte er de vruchten van. Of bestrijdingsmiddelen. Was hij zelf tot voor kort ook niet van mening dat het zonder chemische middelen einde oefening betekende?

Nee, niet dat hij nu opeens om is. Theorieën kunnen prachtig zijn, maar in de praktijk blijkt of het kan of niet. Wat dat betreft is het net wetenschap. Proeven moeten herhaalbaar zijn. En dat is het mooie, als je er na een tijdje achter komt dat iets niet werkt, dan stop je er toch gewoon mee? Zo zijn na een paar maanden die ultrasoon geluid uitzendende apparaten toch uit de kas verdwenen. Jammer, maar je bent wel weer wat wijzer.

Zo heeft hij weer veel geleerd dit jaar. Hij moet opeens lachen. Ook over zichzelf. Hoe snel hij soms in de weerstand kan staan. Maar ook hoe goed het kan zijn om mee te bewegen. Dat angst voor vernieuwing ook weleens een slechte raadgever is. Of hij nog goede voornemens heeft? Há!